- آیا حقوق و شغل دوم بازنشستگان شامل مالیات می شود؟
- نحوه محاسبه مالیات شغل دوم بازنشستگان تامین اجتماعی
- جدول معافیت و نرخ مالیات حقوق شغل دوم بازنشستگان در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴
- بخشنامهها و معافیت مالیات بازنشستگان
- معافیت مالیاتی ویژه بازنشستگان و نکات مهم
- مالیات شغل دوم بازنشستگان و مشاغل آزاد
- ثبت اظهارنامه مالیاتی برای بازنشستگان شاغل
- نکات کاربردی کاهش مالیات شغل دوم بازنشستگان
- سوالات متداول
- جمع بندی و پیشنهاد ویژه کافی نتی
مالیات شغل دوم بازنشستگان
مالیات شغل دوم بازنشستگان فقط بر درآمدهایی اعمال میشود که بازنشسته پس از اتمام دوران خدمت با انجام فعالیت اقتصادی جدید به دست آورده باشد. یعنی اگر بازنشسته شغل دوم آغاز کند یا درآمد اضافی کسب کند، باید طبق قانون، نسبت به درآمد آن شغل مالیات پرداخت کند؛ اما حقوق مستمری بازنشستگی از مالیات معاف است. نحوه محاسبه مالیات شغل دوم بازنشستگان تامین اجتماعی و سایر صندوقها مطابق جدول معافیت سالانه تعیین میشود و برای درآمدهای کم معافیتهای مناسبی وجود دارد.
در این راهنما از کافی نتی، با جزئیات کامل مقررات، فرمول محاسبه، معافیتها و بخشنامه معافیت مالیاتی بازنشستگان آشنا شوید و یاد بگیرید چگونه اظهارنامه خود را بهدرستی ثبت کنید و پرداخت مالیات شغل دوم را روشمند و بدون دردسر مدیریت نمایید.
آیا حقوق و شغل دوم بازنشستگان شامل مالیات می شود؟
بر اساس قوانین مالیاتی ایران، حقوق بازنشستگی که به صورت مستمری پرداخت میشود، معاف از مالیات است. این مبلغ به عنوان درآمد جاری ناشی از کار فعال شناسایی نمیشود و مشمول مالیات بر حقوق نیست. اما درآمد حاصل از شغل دوم بازنشستگان یا هر نوع فعالیت اقتصادی که پس از بازنشستگی آغاز گردد، طبق ماده ۸۶ قانون مالیات های مستقیم، باید به سازمان امور مالیاتی اعلام شده و بر اساس سقف معافیت و نرخ مالیاتی سالانه، مورد محاسبه قرار گیرد.
توجه داشته باشید که مالیات حقوق بازنشستگان فقط در صورتی اخذ میشود که درآمدی افزون بر مستمری به واسطه اشتغال مجدد یا شغل دوم حاصل گردد. در غیر این صورت دریافت صرف مستمری و هر نوع کمک هزینه بازنشستگی معاف از مالیات است.
نحوه محاسبه مالیات شغل دوم بازنشستگان تامین اجتماعی
زمانی که بازنشسته پس از پایان کار رسمی، شغل دوم اختیار میکند (چه به صورت شغل استخدامی، چه به صورت مشاغل آزاد)، درآمد حاصل از شغل دوم کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۳ معاف از مالیات عملکرد است. چنانچه مجموع درآمد مشمول مالیات (پس از کسر هزینه های قابل قبول و معافیت ها) بیشتر از این رقم باشد، مازاد آن طبق جداول نرخ مالیات سالانه مشمول پرداخت مالیات خواهد شد.
بطور خلاصه، درآمد شغل دوم بازنشستگان، مثل شغل هر شخص حقیقی عادی، باید در اظهارنامه مالیاتی سالانه قید شود و پس از محاسبه معافیتهای مقرر، مالیات آن پرداخت گردد.
| درآمد مشمول مالیات سالانه شغل دوم در سال ۱۴۰۳ (تومان) | نرخ مالیات |
|---|---|
| تا ۱۰۰ میلیون | معاف |
| ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون | ۱۰٪ |
| ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون | ۱۵٪ |
| مازاد بر ۴۰۰ میلیون | ۲۰٪ و بالاتر |
*باید* توجه داشته باشید طبق بخشنامه سازمان امور مالیاتی و مصوبه مجلس، برای عملکرد سال ۱۴۰۳ هر شخص حقیقی اعم از بازنشسته یا غیر بازنشسته، در صورتی که مجموع سود یا درآمد مشمول مالیات سالانه زیر ۱۰۰ میلیون تومان باشد، کاملا معاف از پرداخت مالیات خواهد بود. این معافیت تنها در صورتی برقرار است که اظهارنامه مالیاتی به صورت صحیح و به موقع ثبت گردد.
جدول معافیت و نرخ مالیات حقوق شغل دوم بازنشستگان در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴
در محاسبه مالیات حقوق شغل دوم، مبلغ درآمد از شغل دوم پس از کسر معافیت تعیین شده طبق تبصرههای قانون مالیاتهای مستقیم مشمول مالیات خواهد شد. نرخها سالانه ممکن است با اطلاعیه سازمان امور مالیاتی تغییر پیدا کند. برای نمونه در سال ۱۴۰۳ ارقام به شرح زیر است:
| ردیف | حقوق ماهانه (میلیون تومان) | حقوق سالانه (میلیون تومان) | درصد مالیات |
|---|---|---|---|
| ۱ | تا ۱۰ | تا ۱۲۰ | معاف |
| ۲ | ۱۰ تا ۱۴ | ۱۲۰ تا ۱۶۸ | ۱۰٪ |
| ۳ | ۱۴ تا ۲۳ | ۱۶۸ تا ۲۷۶ | ۱۵٪ |
| ۴ | ۲۳ تا ۳۴ | ۲۷۶ تا ۴۰۸ | ۲۰٪ |
| ۵ | مازاد بر ۳۴ | مازاد بر ۴۰۸ | ۳۰٪ |
برای سال ۱۴۰۴ نیز انتظار میرود روند مشابه باشد اما لازم است جهت محاسبه قطعی، آموزش مالیات و جدول معافیت در بخشنامههای سال جاری را مشاهده کنید.

بخشنامه معافیت مالیاتی بازنشستگان و مقررات جدید
بخشنامهها و ابلاغیههای سازمان امور مالیاتی درباره معافیت بازنشستگان کاملا شفاف است: مستمریهای ماهانه بازنشستگان و مستمریبگیران انواع صندوقهای بازنشستگی، مشمول مالیات نیستند و هرگونه کسر مالیات از مستمری، مغایر قانون است. این موضوع در جدیدترین بخشنامههای سازمان تاکید شده است.
اما بخش دیگر، مربوط به مالیات شغل دوم یا درآمد حاصل از کار مجدد برای بازنشستگان است که به عنوان «درآمد ناشی از کار» تلقی میشود و باید طبق جداول مذکور مالیات آن پرداخت شود. همچنین اگر بازنشسته، درآمد اجاره یا سرمایهگذاری داشته باشد، پذیرفته که برای این موارد هم مشمول مالیات ویژه همان فعالیت گردد؛ مگر آنکه طبق ماده مشخص، معاف باشد.
- معافیت بازنشستگان از مالیات اجاره: فقط در صورتی برقرار است که در زمره موارد خاص قرار گیرد که نیازمند بررسی کارشناسی است.
- درآمد حاصل از خرید و فروش دارایی یا سرمایهگذاری بازنشستگان نیز طبق جدول مالیات سرمایه یا اجاره، محاسبه میشود.
توصیه: به جهت پیچیدگی تبصرهها، اگر در مورد معافیت درآمد خاص یا استرداد مالیات بازنشستگی سوال دارید، حتما با یک مشاور باتجربه مشورت کنید یا از مشاوره کافی نتی استفاده نمایید.
معافیت مالیاتی ویژه بازنشستگان و نکات مهم برای سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴
کلیه بازنشستگان کشور اعم از صندوق های کشوری، لشکری یا تامین اجتماعی، صرفا بابت حقوق بازنشستگی از مالیات معاف هستند. اما معافیت مالیات سالانه عملکرد ۱۴۰۳ مشاغل ۱۰۰ میلیون است; یعنی اگر درآمد خالص از شغل دوم یا فعالیت دیگر سالانه کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، هیچ مالیاتی تعلق نمیگیرد. نکته مهم این است که ثبت اظهارنامه حتی در صورت استفاده از معافیت الزامی است!
- اگر در مشاغل آزاد فعالیت میکنید و درآمد زیر معافیت سالانه دارید، نیاز به پرداخت مالیات نیست اما باید اظهارنامه تکمیل کنید.
- چنانچه مالیات اشتباهی کسر شده است، به دفاتر مالیاتی جهت استرداد مراجعه کنید.
پیشنهاد ما این است که حتما از راهنمای تخصصی دوره آموزش مالیات به زبان ساده استفاده کنید تا بتوانید معافیت ها را به درستی شناسایی و هزینه مالیاتی خود را به حداقل برسانید.
مالیات شغل دوم بازنشستگان در مشاغل آزاد و کارهای فریلنسری
بسیاری از بازنشستگان پس از بازنشستگی در مشاغل آزاد مثل آرایشگری، خرازی، فروش موبایل، آموزش، خدمات اینترنتی و… شاغل میشوند. مطابق قانون، درآمد این فعالیتها مشمول مالیات مشاغل است و معادل درآمد اشخاص حقیقی دیگر مالیاتگذاری میشود. به عبارت دیگر، همان قواعدی که برای مالیات شغل خرازی یا مالیات موبایل فروشی و سایر مشاغل آزاد هست، برای بازنشستگان هم برقرار است.
تقریبا برای هیچ شغل دومی استثنا یا امتیازی بابت بازنشسته بودن داده نمیشود. اما شما میتوانید با رعایت نکات قانونی و ثبت هزینههای صحیح، مالیات خود را کاهش دهید. مطالعه راهنمای مالیات مشاغل آزاد کافی نتی میتواند برایتان بسیار راهگشا باشد.
ثبت اظهارنامه مالیاتی توسط بازنشستگان دارای شغل دوم
ثبت اظهارنامه مالیاتی برای بازنشستگان شاغل یا کسانی که بعد از بازنشستگی درآمد جدیدی دارند، کاملا الزامی است. تمامی درآمدهای اضافه نسبت به مستمری باید تا مهلت قانونی در سامانه سازمان امور مالیاتی اظهار شود. عدم ثبت به موقع یا ثبت ناقص اظهارنامه میتواند منجر به جرایم سنگین مالیاتی شود. با مراجعه به ثبت اظهارنامه مالیاتی توسط متخصصان کافی نتی میتوانید این فرایند را دقیق، مطمئن و با ریسک صفر انجام دهید.
همچنین پیشنهاد میکنیم مقاله تمدید اظهارنامه مالیاتی واحدهای حقیقی و حقوقی را حتما مطالعه کنید تا از آخرین زمانها و شرایط تمدید مطلع شوید.
نکات کاربردی کاهش مالیات شغل دوم بازنشستگان
- برای تمامی درآمدها و هزینهها اسناد و مدارک معتبر نگهداری و ثبت کنید.
- برای استفاده از معافیتها، مبلغ سود نهایی را قبل از ارسال اظهارنامه محاسبه کنید.
- اگر فعالیت شما در مناطق محروم یا برخی مکانهای ویژه باشد، امکان معافیت یا تخفیف بیشتر فراهم است.
- در مورد مالیات منزل یا اجاره، حتما قوانین سال جاری را بررسی و از معافیتهای مالیاتی مطلع شوید.
- همیشه آخرین بخشنامهها و اطلاعیهها را از منابع معتبر مثل پایگاه کافی نتی پیگیری کنید.
پیشنهاد میشود برای محاسبه دقیق، خودتان وارد صفحه ابزار محاسبه مالیات مشاغل آزاد کافی نتی شوید و مالیات شغل دوم یا درآمد اضافی خود را به سادگی بسنجید.
سوالات متداول
جمع بندی و پیشنهاد ویژه کافی نتی
همانطور که توضیح داده شد، مالیات شغل دوم بازنشستگان در صورت وجود درآمد واقعی باید حتما پس از بررسی معافیتها و مقررات صحیح، محاسبه و در زمان مقرر اعلام گردد. معافیت سالانه ۱۰۰ میلیون تومان (در ۱۴۰۳) فرصت خوبی برای کاهش یا حتی حذف مالیات شغل دوم است ولی مشروط به ثبت اظهارنامه است. حتما تمامی درآمدها و هزینه هایتان را با دقت ثبت کنید و از راهنمایی مشاوران حرفهای استفاده کنید تا قانونی و راحت به حداقل مالیات برسید.
اگر فرصت یا اطلاعات کافی ندارید، تیم متخصص کافی نتی ۱۷ سال سابقه موفق در ثبت و کاهش مالیات شغل دوم و اظهارنامه دارد. کافی است وارد صفحه زیر شوید تا جزئیات ثبت اظهارنامه و نحوه همکاری را به صورت شفاف و حرفهای دریافت کنید:
ثبت اظهارنامه مالیاتی توسط متخصصان کافی نتی
در ضمن، پیشنهاد میکنیم در دوره آموزش مالیات به زبان ساده ثبت نام کنید و با قوانین مالیاتی، نکات کاهش مالیات و ثبت اصولی اظهارنامه، به جمع حرفهایهای کافی نتی بپیوندید و هزینههای میلیونی را مدیریت کنید.
“`