صورت معاملات فصلی مالیات چیست؟ آموزش سریع، روش ارسال، مهلت و جریمه‌ها در سال ۱۴۰۳

• صورت معاملات فصلی مالیات چیست؟
• صورت معاملات فصلی چیست و چه افرادی باید ارائه دهند؟
• ورود به سامانه، ارسال و مشاهده صورت معاملات فصلی
• مهلت ارسال معاملات فصلی در سال ۱۴۰۳ و نکات کلیدی
• جمع بندی و پیشنهاد کارشناس

معاملات فصلی چی هست؟ کوتاه و دقیق

معاملات فصلی به گزارش خرید و فروش، صادرات، واردات و سایر معاملات مالی گفته میشود که افراد حقیقی و حقوقی باید بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم هر فصل در یک سامانه مشخص ثبت و ارسال کنند. این کار به سازمان مالیاتی کمک میکند تا بر روند اقتصادی بنگاه ها کنترل شفاف داشته باشد و شفافیت مالیاتی افزایش پیدا کند. اگر صورت معاملات فصلی به موقع ثبت نشود، مشمول جریمه خواهید شد و پیگیری های قانونی متوجه کسب و کارتان خواهد شد.

صورت معاملات فصلی چیست و چه افرادی باید ارائه دهند؟

صورت معاملات فصلی یک گزارش الکترونیکی است که تمام معاملات مهم کسب و کارها در یک فصل را شامل میشود. این گزارش باید توسط همه اشخاص حقوقی (شرکت ها و بنگاه های اقتصادی) و بیشتر افراد حقیقی شاغل مثل فروشندگان، ارائه دهندگان خدمات و کسب و کارهای کوچک تهیه و ارسال شود. هدف این گزارش جمع آوری فعالیت های اقتصادی با شفافیت کامل و جلوگیری از فرار مالیاتی است.

• ثبت تمامی فاکتورهای خرید و فروش، حق العملکاری، اجاره محل کسب، خدمات بیمه، پرداخت به پیمانکاران و غیره
• ارائه اطلاعات خریدار و فروشنده، مبلغ معامله، تاریخ و جزئیات هر تراکنش
• محدوده گزارش شامل کل سه ماه هر فصل (بهار، تابستان، پاییز و زمستان)
• افراد معاف از ارائه گزارش (زیر حد نصاب یا برخی فعالیت های کوچک) باید قوانین معافیت را از منابع رسمی مطالعه کنند

ورود به سامانه، ارسال و مشاهده صورت معاملات فصلی

برای ارسال و مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی، کافی است به سامانه معاملات فصلی ۱۶۹ مراجعه کنید. این سامانه امکان ثبت، ویرایش و مشاهده گزارش معاملات قبلی را نیز فراهم میکند. مراحل معمولی کار به این صورت است:

1. ورود به سامانه از طریق نشانی tax.gov.ir یا مستقیم به سامانه معاملات فصلی ۱۶۹
2. وارد کردن نام کاربری و رمز سامانه مالیاتی (برای اشخاص حقوقی یا حقیقی ثبتنام شده)
3. انتخاب فصل مورد نظر و شروع به ثبت معاملات یا بارگذاری فایل های اکسل مربوط
4. بررسی مجدد و ارسال نهایی، دریافت رسید الکترونیکی
5. برای مشاهده سوابق، از منوی مخصوص یا با جستجوی تاریخ یا نوع معامله استفاده کنید

ارسال صورت معاملات فصلی به صورت الکترونیکی اجباری است و باید قبل از پایان مهلت هر فصل انجام شود.

مهلت ارسال معاملات فصلی در سال ۱۴۰4 و نکات کلیدی

مهلت ارسال صورت معاملات فصلی برای هر فصل معمولاً ۴۵ روز پس از پایان فصل است. مثلا مهلت ارسال معاملات فصلی فروردین 1404  تا تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ خواهد بود. اگر بعد از این مهلت اقدام کنی، جریمه مالیاتی قطعی خواهد بود.

• تصحیح اشتباهات فقط تا مدت کوتاهی بعد از ارسال اول ممکن است
• گزارش تجمیعی هم برای معاملات کوچک با افراد حقیقی مجاز است (مطابق ضوابط سازمان)
• همیشه قبل از ارسال، اطلاعات معامله را مجدد چک کن تا خطایی رخ ندهد
• از صورت معاملات فصلی الکترونیکی و آرشیو سامانه ۱۶۹ برای سوابق بهره ببر

برای جزییات و آخرین تغییرات مهلت ها و راهنمای کامل ثبت، مهلت ارسال بهار ۱۴۰۴ را اینجا ببین.

میزان جریمه معاملات فصلی:

بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم و اصلاحیه‌های آن، جریمه به شرح زیر است:

  ۱. عدم ارائه معاملات فصلی در مهلت مقرر:

• جریمه معادل ۱۰٪ مبلغ معاملات انجام‌شده (برای معاملات ثبت‌نشده)

  ۲. ارائه اطلاعات ناقص، اشتباه یا خلاف واقع:

• جریمه معادل ۱۰٪ مبلغ همان معامله‌ای که اطلاعات آن اشتباه یا ناقص است

  ۳. عدم ارائه گزارش فصلی برای اشخاص مشمول:

• اگر اصلاً گزارشی ارسال نشود، ۱۰٪ کل مبلغ خرید و فروش‌های مشمول گزارش

معافیت در ارسال فهرست معاملات فصلی

ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم دارای معافیت‌هایی هم هست که برای برخی مشاغل از ارسال گزارش‌های فصلی مستثنی هستند. این معافیت‌ها شامل موارد زیر است:

• فروش کالا و خدمات به مصرف‌کننده نهایی؛

• معامله با مشمولین ماده ۸۱ (شاغلین حوزه‌های کشاورزی، دام‌پروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبورعسل و …)؛
• «معامله‌های کوچک موضوع قانون برگزاری مناقصه‌ها» (این مبلغ در سال 1403، مبلغ دو میلیارد و یکصد میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۱۰۰ر۲) ریال برای معاملات کوچک است.)؛
• خرید از فروشندگانی که ملزم به ثبت‌نام در نظام مالیاتی نیستند. (ارگان‌ها و نهادهای دولتی).

به جز این موارد، معافیت‌هایی نیز برای برخی از معامله‌های مودیان ذکر شده است:

• خریدوفروش و سود و کارمزد اوراق بهادار؛
• خریدوفروش سهم‌الشراکه و حق‌تقدم سهام یا سهم‌الشرکه؛
• سود و کارمزد جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه؛
• حق عضویت اعضا مجامع حرفه‌ای احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی دارای مجوز از مراجع ذی‌صلاح؛
• کمک‌ها جوایز و هدیه‌های بلاعوض؛
• مبالغی پرداختی به دستگاه‌های اجرایی با عنوان جرائم و خسارات، انواع عوارض و مالیات (به جز مالیات و عوارض مالیات بر ارزش‌افزوده)، حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و …؛
• وجود پرداختی بابت حق شارژ و نگهداری ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی؛
• هزینه‌هایی دریافتی توسط شرکت به‌عنوان مال‌الاجاره.
  

  چه مواردی نباید در معاملات فصلی رد شود؟

  طبق ماده 13، مواردی که در ادامه گفته خواهد شد نیازی به ذکر در معاملات فصلی ندارند:

  • خریدوفروش و سود و کارمزد اوراق بهادار؛
  • خریدوفروش سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه؛
  • سود و کارمزد و جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه؛
  • سود سهام و سهم الشرکه؛
  • حـق عـضویت اعضاء مجامع حرفه‌ای، احزاب وانجـمن‌ها وتشکل‌های غـیردولتی دارای مـجوز از مـراجـع ذیصلاح؛
    کمک‌ها، جوایزو هدایای بلاعوض؛
  • مبالغی که تحت عناوین جریمه یا خسارت، انواع عوارض و مالیات (به استثناء مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده) حق ثبت، حق تمبر،
  • حقوق گمرکی وموارد مشابه، به دستگاه‌های اجرائی پرداخت می‌گردد؛
  • حقوق و دستمزد پرداختی موضوع فصل سوم از باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم؛
  • وجوه پرداختی بابت حق نگهداری (شارژ) ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی؛
  • معاملات نقل و انتقال املاک موضوع ماده 59 قانون مالیات­‌های مستقیم برای متعاملین؛
  • مال الاجاره­‌های املاک موضوع ماده 53 قانون مالیات­‌های مستقیم.

  ماده 53 قانون مالیات­‌های مستقیم اشاره به مالیات بر درآمد مال ­الاجاره دارد که بنابر این قانون درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌شود عبارت است از کل مال­‌الاجاره اعم از نقدی و غیر نقدی پس از کسر 25 درصد بابت هزینه­‌های استهلاک و نگهداری.

  به موجب ماده 59 نقل و انتقال قطعی املاک به ماخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد و همچنین انتقال حق واگذاری محل به ماخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات است.

جمع بندی و پیشنهاد کارشناس

ثبت صورت معاملات فصلی یک وظیفه قانونی و کلیدی برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ است که رعایت آن علاوه بر جلوگیری از جریمه، شفافیت فعالیت مالی شما را نیز بالا میبرد. برای نظم بیشتر، توصیه میکنم فایل های معاملات و فاکتورهایت را هرماه آماده و سازماندهی کن تا در پایان فصل دغدغه نداشته باشی. اگر به آموزش و اطلاعات بیشتری درباره اظهارنامه مالیاتی، ثبت اطلاعات در سامانه یا نکات طلایی مالیات علاقه داری، همین حالا در دوره های آموزش مالیاتی کافی نتی ثبتنام کن یا سوالت را در قسمت نظرات بپرس.