الزام صدور صورتحساب الکترونیکی در فروش اوراق بهادار، معاملات خارج از بورس و تقسیم سود بر اساس قانون مالیات بر سوداگری ابلاغ شد؛ نقش ناشران، کارگزاران، سپرده گذاری مرکزی و ثبت اسناد به همراه زمان اجرا و لینک های رسمی در این راهنمای کوتاه.
خلاصه اجرا و دامنه شمول
طبق احکام قانون مالیات بر سوداگری و سفته بازی، صدور صورتحساب الکترونیکی برای رویدادهای زیر الزامی است:
- فروش اوراق بهادار و کالاهای معامله شده در بهابازارها (بورس ها) و بازارهای خارج از بهابازار
- تقسیم سود و توزیع منافع اوراق بهادار
- نقل و انتقال سهام، سهم الشرکه، حق تقدم سهام و سایر اوراق بهادار خارج از شمول مورد 1
ناظر حسن اجرا: سازمان بورس و اوراق بهادار (مطابق اعلام این سازمان).
چه کسانی باید صورتحساب الکترونیکی صادر کنند؟
- شرکت سپرده گذاری مرکزی، بهابازارها (بورس ها)، ناشران اوراق، کارگزاران و سایر نهادهای مالی موضوع قانون بازار اوراق بهادار: همزمان با تقسیم سود یا فروش اوراق/کالا، صورتحساب الکترونیکی صادر می کنند. توزیع سود ناشران فقط به صورت سامانه ای و از مسیر شرکت سپرده گذاری مرکزی یا با تایید آن انجام می شود.
- سازمان ثبت اسناد و املاک کشور: همزمان با نقل و انتقال سهام، سهم الشرکه، حق تقدم و سایر اوراق (به جز مورد 1)، صورتحساب الکترونیکی با درج ارزش ریالی معامله صادر می کند.
- اشخاص حقوقی توزیع کننده سود (به جز ناشران بند 1): همزمان با تقسیم سود باید صورتحساب الکترونیکی صادر کنند.
- سایر اشخاص مجاز به خرید و فروش اوراق بهادار: همزمان با انجام معامله صورتحساب الکترونیکی صادر می کنند.
یه نکته : عبارت «همزمان با» یعنی زمان صدور صورتحساب الکترونیکی دقیقا در لحظه انجام معامله، تقسیم سود یا ثبت انتقال است و به تعویق انداختن آن تخلف محسوب می شود.
زمان اجرا و ثبت
- فروش و معامله: صدور در همان زمان انجام معامله در بورس، فرابورس یا بازار خارج از بهابازار
- تقسیم سود: همزمان با واریز یا توزیع سود به ذینفعان
- نقل و انتقال نزد ثبت اسناد: همزمان با ثبت انتقال و درج ارزش ریالی معامله
راهنمای کاربردی برای اجرا (مخصوص نهادها و کافی نت ها)
- شناسایی نقش: مشخص کنید انجام دهنده رویداد کدام است: ناشر، کارگزار، سپرده گذاری، شخص حقوقی توزیع کننده سود، یا شخص مجاز به معامله خارج از بورس.
- مسیر صدور:
- ناشران: توزیع سود فقط از مسیر سامانه های معرفی شده توسط سپرده گذاری مرکزی یا با تایید آن.
- کارگزاران و نهادهای مالی: صدور از درگاه های عملیاتی بازار سرمایه همگام با تراکنش.
- نقل و انتقالات ثبتی: صورتحساب توسط سازمان ثبت اسناد صادر می شود.
- سایر اشخاص: از سامانه مودیان یا درگاه های متصل به آن اقدام کنند.
- اطلاعات کلیدی روی صورتحساب: شناسه یکتا صورتحساب، مشخصات فروشنده/خریدار (کد ملی یا شناسه ملی)، ارزش ریالی معامله، نوع دارایی (نماد/اوراق یا سود)، تاریخ و ساعت رویداد.
- هماهنگی سیستمی: برای ناشران و کارگزاران، اطمینان از اتصال برخط سامانه داخلی به سامانه مودیان و سرویس های سازمان بورس.
- نگهداری سوابق: گزارش های دوره ای صورتحساب ها را ذخیره کنید تا در صورت درخواست ناظر یا سازمان امور مالیاتی ارائه شود.
یه نکته : در معاملات خارج از بهابازار، «نوع دارایی» را درست انتخاب کنید (اوراق بهادار/سهام/حق تقدم). انتخاب اشتباه باعث مغایرت با اطلاعات ناظر و برگشت صورتحساب می شود.
لینک های رسمی برای پیگیری و صدور
پرسش های سریع
آیا تقسیم سود دستی و کارت به کارت مجاز است؟
خیر. پرداخت سود و منافع اوراق باید صرفا سامانه ای و از طریق سپرده گذاری مرکزی یا با تایید آن انجام شود.
برای نقل و انتقال سهم الشرکه در دفترخانه چه می شود؟
سازمان ثبت اسناد موظف است همزمان با ثبت انتقال، صورتحساب الکترونیکی با ارزش ریالی معامله صادر کند.
اگر شخص حقیقی خارج از بورس اوراق بفروشد چه می شود؟
در صورت مجاز بودن معامله، شخص موظف است همزمان با معامله، صورتحساب الکترونیکی صادر کند (از طریق سامانه مودیان یا درگاه های متصل).
توضیحات کارشناس کافی نتی:
این خبر می گوید برای فروش اوراق، معاملات خارج از بورس و تقسیم سود، از این به بعد باید همان لحظه «صورتحساب الکترونیکی» صادر شود و بعضی نقش ها مثل ناشران، کارگزاران و سپرده گذاری مرکزی مستقیما درگیر هستند. اگر با موضوع بازار سرمایه آشنا نیستید، ساده بگم: هر جا خرید و فروش اوراق یا توزیع سود انجام می شود، باید یک صورتحساب رسمی ثبت شود که هم ناظر بازار و هم مالیات روی آن نظارت دارند. برای کافی نت ها و واحدهای مالی کوچک، نکته مهم این است که نقش مشتری را تشخیص بدهند: اگر ناشر است، از مسیر سپرده گذاری مرکزی اقدام می کند؛ اگر معامله خارج از بورس است، از سامانه مودیان صدور انجام می شود؛ نقل و انتقال در دفترخانه هم صورتحسابش را ثبت اسناد صادر می کند. بهتر است قبل از اقدام، مسیر درست صدور را مطابق نقش کاربر انتخاب کنید تا صورتحساب برگشت نخورد. همچنین نوع دارایی (سهام، حق تقدم، اوراق) و مبلغ ریالی دقیق معامله را در صورتحساب وارد کنید تا با گزارش های ناظر همخوان باشد. در صورت نیاز به راهنمایی یا انجام این فرآیند، می توانید به کافی نت های مجاز مراجعه کنید یا از خدمات ما ( که با مراجعه به ایدی تلگرام https://t.me/cafenetinews ) استفاده نمایید.
